Het kan je bijna niet zijn ontgaan dat David Mitchell, een tijdje terug een nieuw boek heeft uitgebracht. Het heet Utopia Avenue. Een metanovel, met een hoop (feestged)ruis

★★★★☆

Utopia Avenue, naar de straatnaam, gaat over de band die in 1967 is opgericht. Het jaar van de Summer of Love. De band maakt vooral een mengsel van pop, folk en psychedelische rock.  De leden: Elf Holloway, Dean Moss, Griff Griffin en de half Nederlandse leadgitarist Jasper de Zoet (voor de kenner, een afstammeling van Jacob Zoet uit *De niet verhoorde gebeden.) betreden de wereld van de nieuwe popmuziek en ontmoeten de nog onbekende David Bowie, Brian van de Rolling Stones die zo stoned is als een garnaal, Rod die er steeds met de mooiste meisjes vandoor gaat, John Lennon, Janis Joplin en vele anderen.

De band is bijeengebracht door manager Levon Frankland, (een personage uit *De tijdmeters, maar dan als oudere man).  De bontmuts en blauwe bril zet Dean ongerust weg als die van een ‘beatnik’. Iets wat meer zegt over Dean, dan over  Levon.

De roman wordt gepresenteerd als een serie albums – uiteraard op vinyl – samengesteld uit liedjes, die elk aan een karakter zijn gewijd. Een interessante manier om een nagenoeg chronologisch verhaal te vertellen. Met zeshonderdvijftig bladzijden overigens wel een lang verhaal, met flink veel ruis, en een naald die af en toe blijft hangen in de groef.  Maar het is wel beeldend voor de personages, die met enige regelmaat ook volledig vastzitten en dan blijven piekeren en ronddraaien in hun eigen gedachtewereld.  Gelukkig wordt de tekst regelmatig verlevendigd, door een aandachtig oog voor bijzonderheden en taalgebruik, zoals wanneer ‘roerloze wolkenwrakken’ voorbijdrijven.

”Eén beeld per pagina is zo ongeveer het maximum.”  Zoals de auteur zelf opmerkt:
”Je wilt alleen metaforen van het niveau van de wesp op de picknick van de kalme geest. Beeldspraak van mindere kwaliteit trekt alles omlaag.”

Utopia Avenue is hartstikke fictie, maar het verhaal voelt voor mij, als bloemenkind van de jaren zestig behoorlijk geloofwaardig. De bekende namen en liedjes helpen natuurlijk mee, ik kan ze nog steeds meezingen. De ontmoeting die de bandleden hebben, met echt bestaande popfiguren voeren je moeiteloos mee naar de Londense muziekscene van de jaren zestig. Maar het boek gaat niet alleen over de band. Op de achtergrond spelen ook ingrijpende veranderingen, conflicten en vooruitgang mee. Denk aan Vietnam, revolutie, hippies, en seks, drugs en rock & roll. Het waren niet voor niets de roerige tijden, en Mitchell weet de tijdgeest goed over te brengen.

De lezer wordt vanaf het begin – na een moeizame start met een paar mislukte optredens, wat komisch genoeg tegenovergesteld lijkt aan iemands notie van utopie – meegesleept door halflege theaters, langs een bruine Theems, chaotische pubs, door volle winkelstraten, waar een bloemenverkoper chagrijnig in een rolstoel zit. Toch spat de vrolijke energie van de bladzijden. Telefooncellen zijn bezaaid met op plakband geplakte beloftes, stukjes papier met de namen en telefoonnummers van meisjes.

In de krappe twee jaar van optredens zijn alle clichés aanwezig. Dood, bondage-seks, chantage, overspel, plagiaat, je kunt het zo gek niet bedenken. De band beleeft meer drama in een jaar dan welke andere band dan ook in hun hele carrière. Elk lid ervaart de onoplosbare spanningen en keerzijde van het grote succes. De impuls om eigen muziek te maken is onverklaarbaar, onweerstaanbaar en constant, maar eist zijn tol.

Mitchell straft Utopia Avenue niet voor hun verlangen naar licht en bewondering, maar houdt ze een spiegel voor. Jasper de Zoet, zegt niet voor niets dat applaus het puurste drug is.

David Mitchell | Utopia Avenue | uitgeverij J.M. Meulenhoff | ISBN 9789029092968

Hebben jullie wel eens een boek van David Mitchell gelezen? Welke is je favoriet?
Vertel het hieronder, of kom gezellig langs op incrediblybookworm op Instagram.